Kiến Trúc Gothic Là Gì?

Gothic xuất hiện ở châu Âu (chủ yếu là Pháp) khoảng thế kỷ XVI. Ban đầu, Gothic gắn liền với thiết kế nhà thờ với vẻ bí ẩn và lạ lẫm. Đến thế kỷ XVIII, thì phong cách kiến trúc gothic bắt đầu phát triển mạnh ở châu lục này và tiếp tục được áp dụng khi thiết kế của các đại học, đầu thế kỷ XX.

KIẾN TRÚC GOTHIC

Bài viết dưới đây của Tạp Chí Kiến Trúc sẽ giới thiệu cho các bạn những thắc mắc bạn đọc về công trình kiến trúc nội thất nổi bật thú vị này, mọi người cùng kham khảo nhé!

Kiến Trúc Gothic Là Gì?

Kiến trúc Gothic ( francigenum opus) là của phong cách kiến trúc nội thất bắt đầu phổ biến từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu. Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt nhất và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, trong các thánh đường và một số các công trình dân dụng.

Nhiều mẫu nhà thờ còn lại đến ngày nay, trong số chúng ngay những công trình nhỏ nhất cũng mang vẻ đẹp nổi bật và đặc trưng phần vì không có 2 công trình kiến trúc Gothic nào lại giống hệt nhau. Rất nhiều những công trình lớn là những kiệt tác kiến trúc vô giá được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa trên thế giới.

Những người Ý thời Phục hưng đã gọi gotico là “Gothic”. Phong cách được lấy tên là “francigenum opus, dịch nôm na là “tác phẩm của người Pháp”, có nghĩa là “phương pháp xây dựng tại vùng Île-de-France”. Thuật ngữ “Gothic” được sử dụng theo nghĩa xấu. Từ này xuất phát từ tên gọi những người Goth, loại người mà theo người La Mã là những kẻ “mọi rợ”.

Theo những người Ý ở giai đoạn, nội thất này là tác phẩm của những kẻ mọi rợ, bởi nó là kết quả của sự đoạn tuyệt với những kỹ thuật và quan niệm thẩm mĩ Hy Lạp-La Mã.

Phần lớn những nhà khảo cổ và những sử gia nghệ thuật đều bác bỏ nhận định này và chỉ ra rằng đối với kiến trúc Roman trước đó, kiến trúc Gothic là thêm lên hơn là một sự đoạn tuyệt về  nội thất Gothic xuất hiện ở vùng Île-de-France và Haute Picardie vào thế kỷ XII. Nó nhanh chóng trở nên phổ biến ở phía Bắc sông Loire, kế đến là phía nam sông Loire và châu Âu cho tới giữa XVI; thậm chí là tới XVII ở một số ít các quốc gia khác.

Kỹ thuật và quan niệm thẩm mỹ theo kiến trúc Gothic đã được vĩnh cửu hoá trong kiến trúc Pháp thế kỷ XVI ở một số chi tiết và mẫu tái hiện công trình; và sau đó, khi một trào lưu đổi mới, làn sóng chủ nghĩa lịch sử xuất hiện vào thế kỷ XIX cho tới đầu XX, phong cách này tiến bộ thành “tân Gothic” (néo-gothique).

Sơ Lược Lịch Sử Kiến Trúc Nội Thất Gothic

Kiến trúc Gothic có khởi nguồn từ Pháp vào giữa thế kỷ XII và tồn tại cho đến thế kỷ XVI. Gothic được ví như người thống trị kiến trúc nội thất Châu Âu lúc đó với những công trình nổi bật bởi nhà thờ Đức Công giáo La Mã.

Giai đoạn phát triển của Gothic được chia làm bốn thời kỳ:

• Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII): Đánh dấu sự ra đời lỗi kiến trúc Gothic là nó được xây dựng theo hai nhà thờ Công giáo lớn là Saint Denis và Saint Étienne. Hai công trình này bước đầu đã hình thành những quan điểm thẩm mĩ mới trong lĩnh vực nghệ thuật kiến trúc nói chung.
• Gothic cổ điển (1190 – 1230): Ở giai đoạn này lối kiến trúc Gothic xuất hiện nhiều hơn tại các nhà thờ Đức lớn như: Reims, Bourges, Amiens,… và dần hình thành những đặc trưng riêng nhằm định hình của  phong cách mình trong việc hóa trang trí, mở rộng không gian chiều cao, thiết kế mái vòm lạ mắt,…
• Gothic ánh sáng (khoảng 1230 – khoảng 1350): “Ánh sáng” trong giai đoạn này nói đến đặc trưng sử dụng các khung cửa sổ lớn trong thiết kế kiến trúc. Các cửa sổ lớn tới mức cho phép ánh sáng lọt qua dễ dàng kết hợp với lối trang trí bằng kính màu các mảnh ghép thủy tinh tinh tế đầy màu sắc đã tạo nên một Gothic hoàn toàn độc đáo, phá cách. Đây cũng là khoảng thời gian mà nội thất Gothic được biết đến rộng rãi tại Đức, Tây Ban Nha, Anh,…
• Gothic rực cháy (thế kỷ XV-XVI): Đặc trưng của thời kỳ này chú trọng tới những chi tiết trang trí mang hình ảnh ngọn lửa. Các bức tường Gothic cũng được thiết kế mảnh hơn nhưng nặng hơn để phù hợp với trần nhà mái vòm. Kiến trúc Gothic nhanh chóng trở thành nguồn cảm hứng và được sử dụng rộng rãi tại Châu Âu lúc đó.

Sự Ra Đời Kiến Trúc Nội Thất Gothic

Kiến trúc Gothic ra đời sau thời kì kiến trúc Roman. Khoảng năm 1200 sau Công Nguyên, dân Châu Âu bắt đầu xây nhà thờ Đức và cung điện nội thất theo kiểu cách kiến trúc Gothic. Sự khác biệt dễ dàng nhận thấy nhất giữa hai lối kiến trúc Trung Cổ này là trong khi kiến trúc Roman theo kiểu vòm cong tròn thì Gothic lại theo vòm nhọn vô cùng nổi bật. Gothic có cửa sổ nhiều hơn và kích thước cửa sổ cũng lớn hơn kiến trúc Roman.

Phong cách Gothic xuất hiện chủ yếu ở vùng Haute Picardie. Nó tiến bộ trong các thời kỳ : Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII), kế đến là Gothic cổ điển (1190 – 1230), tiếp sau đó là Gothic ánh sáng (khoảng 1230 – khoảng 1350), và cuối cùng là Gothic rực cháy (thế kỷ XV-XVI). Vào giai đoạn phục hưng, phong cách Gothic vẫn tiến bộ ở Pháp nhưng có sự pha trộn giữa lối kiến trúc Gothic và phong cách trang trí (nhà thờ Saint-Étienne du Mont ở Paris).

Thời kỳ hưng thịnh theo kiến trúc Gothic từ giữa thế kỷ 18 ở Anh và lan rộng khắp Châu Âu trong suốt thế kỷ 19, sau đó vẫn ảnh hưởng rất mạnh trong các kiến trúc về nhà thờ và trường đại học cho đến tận thế kỷ 20.

Xem thêm

• Kiến trúc nhà đẹp là gì
• Công trình tiết kiệm năng lượng

Đặc Điểm Kiến Trúc Gothic

Kết cấu nhà thờ Gothic là trong những sáng tạo đặc biệt nhất, tạo cho nhà thờ những ưu việt và vẻ đẹp nổi bật, mà trước đó các hệ thống kết cấu, kể cả những nền kiến trúc phát triển cao như La Mã cổ đại, chưa đạt được.

Hệ thống kết cấu nhà thờ Gothic là một hệ thống không gian lớn, dùng khung chịu lực, tách biệt rõ rệt giữa kết cấu chịu và kết cấu ngăn cách, với những thành phần chính tính từ đổ mái xuống là: vòm mái hình múi có sống, cuộn nhọn, cột và cuộn bay. Hệ thống đã tạo những không gian nội thất mênh mông, khoáng đạt và một khung cảnh nội thất nhẹ nhàng, tràn ngập ánh sáng.

Trong các công trình kiến trúc Gothic thì được xây dựng theo vòm mái bằng hình chữ nhật, thông thường người ta gập mái cong hai chiều rất phức tạp, như vậy khi mặt chiếu bằng của nó là hình chữ nhật, chiều cao của cuốn vẫn bằng nhau, nên xử lý vòm có múi hơn rất nhiều.

Cuốn bay là một thành phần quan trọng của hệ thống kết cấu nhà thờ Gothic, chia sẻ với cột tải trọng của vòm, làm giảm tiết diện của cột kiến cho công trình có thể mở cửa sổ lớn được và làm cho đường nét thêm thanh thoát.

Đặc Trưng Của Thiết Kế Nội Thất Gothic

Đặc điểm thiết kế nội thất Gothic đầu tiên dễ nhận thấy là phần mái nhọn, được thiết kế cao chót vót. Có thể đo được chiều cao từ 38 đến 42 mét, riêng phần tháp nhiều công trình Gothic có thể cao lên đến 60 mét với thiết kế nội thất với cửa sổ ở mặt đứng có thể cao 8 mét đến 12 mét. Mặt chính diện thiết kế thi công phần lớn là chia làm 3 phần.

Dưới cùng là cửa, thiết kế dạng hốc sâu vào trong chứ không phẳng như hầu hết các loại cửa hiện nay. Phần giữa là cửa sổ tròn, đa số sẽ lắp bằng kính màu. Họa tiết là khung hình tròn. Phần trên là hành lang. Nếu là công trình Gothic nhà thờ thì không thể thiếu 2 tháp chuông nhọn và các chi tiết khác để giúp công trình nội thất cân bằng sự hiện đại trong nét đẹp ma mị, thu hút của Gothic Style thuần túy.

Bên trong Gothic đa số đều sẽ là không gian cực lớn được thiết kế dùng khung chịu lực bền tốt theo thời gian với tuổi đời công trình lên đến hàng trăm năm.

Những Công Trình Gothic Nổi Tiếng Nhất

Lời kết

Kiến trúc Gothic là một trong những thiết kế độc đáo, với vẻ đẹp vô cùng tráng lệ. Với những thông tin trên mà chúng tôi chia sẻ ở bên trên, mọi người đã có hiểu biết thêm về một loại kiến trúc mới vô cùng độc đáo này.