Kiến trúc thời kỳ Phục hưng là kiến trúc của thời kỳ giữa thế kỷ 14 và đầu 17 đầu ở các vùng khác nhau của châu Âu, thể hiện một sự hồi sinh và phát triển của một số yếu tố của tư tưởng Hy Lạp và La Mã cổ đại và văn hóa vật chất có ý thức. Sau đây cùng với Tạp Chí kiến Trúc tìm hiểu về những thông tin về phong cách kiến trúc phục hưng trong bài viết dưới đây!
KIẾN TRÚC PHỤC HƯNG
Phong cách, kiến trúc Phục hưng theo kiến trúc Gothic và được kế tục bởi kiến trúc Baroque. Phát triển đầu tiên tại Florence, với Filippo Brunelleschi là một trong những sáng tạo của mình, phong cách thời Phục hưng nhanh chóng lan sang các thành phố khác của Ý. Các phong cách được chuyển đến Pháp, Đức, Anh, Nga và các bộ phận khác của châu Âu vào những thời điểm khác nhau và với mức độ tác động khác nhau.
Giới Thiệu Sơ Lượt Về Kiến Trúc Phục Hưng
Kiến trúc thời Phục Hưng mang đậm nét tôn giáo, đặc biệt là đạo Thiên chúa. Những hiểu biết về giá trị con người, tôn vinh vai trò và vị trí của con người được khám phá và phát triển mạnh trong thời gian này. Con người được coi như bản sao của hình ảnh của thánh thần. Bắt đầu từ thế kỉ 15 xuất hiện những tham vọng về khả năng phát triển, sự sáng tạo hài hòa và duy lí của con người, để ganh đua với quyền năng của thánh thần, bắt đầu với sự khám phá về luật phối cảnh thẳng của Filippo Brunelleschi, Leone Battista Alberti. Sau đó là sự nở rộ của những tài năng khác như Leonardo da Vinci, Raphael và đặc biệt là Michelangelo.
Đặc Điểm Của Kiến Trúc Phục Hưng
Trào lưu kiến trúc Phục hưng được khởi đầu bằng việc tẩy chay phong cách kiến trúc Gothic và phục hưng lại di sản kiến trúc La Mã cổ đại. Bố cục công trình rõ ràng, khúc triết, dựa trên các hệ thức cột cổ điển, tuân thủ nguyên tắc “cổ điển” là “chuẩn mực”, nó tái hiện một cách khoa học các giá trị chuẩn mực của nghệ thuật tạo hình cổ đại.
Phong cách Phục Hưng nhấn mạnh vào tính đối xứng, tỷ lệ, hình học và tính hợp lệ của các bộ phận như họ được thể hiện trong kiến trúc của thời cổ đại và đặc biệt là kiến trúc La Mã cổ đại, trong đó có nhiều ví dụ còn lại.
Sắp xếp có trật tự của cột, pilasters và các rầm đỡ, cũng như việc sử dụng các mái vòm hình bán nguyệt, mái vòm hình bán cầu, hốc và aedicules thay thế các hệ thống có tỉ lệ phức tạp và các biên dạng bất thường của các tòa nhà thời trung cổ..
Điều đó xuất phát từ việc con người đã tin vào sức mạnh của mình: khác với kiến trúc xã hội phong kiến đã tạo nên những ấn tượng bay bổng, không ổn định, kinh ngạc là do con người không nắm được quy luật thiên nhiên và gửi gắm lòng tin vào thần thánh. Kiến trúc Phục hưng nhấn mạnh vẻ đẹp của con người (chủ nghĩa nhân thế) và đẩy mạnh việc dùng số học và hình học để xác định tỷ lệ của công trình.
Các kiến trúc sư Phục hưng tiếp tục phát triển những tỷ lệ toán học chuẩn mực trong thời cổ đại mà Pythagore đã tìm ra trước đây như: 1:1, 1:2, 2:3, 3:4, đây là những tỷ lệ cơ sở để kiến tạo vẻ đẹp cho không gian.
Một Số Kiến Trúc Sư Nổi Tiếng Thời Kì Phục Hưng
Hệ thống tỷ lệ và các giá trị kiến trúc La Mã cổ đã có ảnh hưởng sâu rộng đến kiến trúc thời kỳ Phục Hưng. Như một “mốt thời thượng mới” được lan truyền, các kiến trúc sư “hành hương” tới Roma, tới các thành phố khác ở Italia và các nơi khác ở châu Âu có vết tích của kiến trúc La Mã cổ đại để nghiên cứu và học tập.
Tuy nhiên, hơn 1000 năm đã trôi qua, cuộc sống đã có nhiều thay đổi, các kiến trúc sư Phục hưng đã không sao chép nguyên xi các kiến trúc La Mã cổ đại mà chỉ sử dụng một số luật lệ của Vitruvius đã đề ra và quan tâm nhiều đến yêu cầu của thời đại mới. Chính vì thế, các kiến trúc sư Phục hưng vẫn tạo được cá tính riêng của mình.
- Kiến trúc sư Brunelleschi
Filippo Brunelleschi (1377-1446) được biết đến rộng rãi như là kiến trúc sư theo trường phái Phục hưng đầu tiên. Tuy được đào tạo để trở thành thợ kim hoàn ở thành phố quê hương ông – Florence, nhưng Brunelleschi đã sớm nhận thấy được niềm yêu thích của mình đối với kiến trúc, sau đó ông đến Rome để tìm hiểu về các công trình kiến trúc cổ xưa.
Ông cũng chính là người đã hoàn thành mái vòm của Nhà thờ Florence Cathedral (Santa Maria del Fiore, hay cũng được biết đến là Duomo). Ông sử dụng các hệ thống thức cột cổ điển như Doric, Ionic và Corinthian một cách nhất quán và phù hợp Mặc dù cấu trúc công trình Brunelleschi có vẻ đơn giản, nhưng có hệ thống nền móng cân đối.
- Kiến trúc sư Leon Battista Alberti
Leon Battista Alberti (1404- 1472) làm việc như một kiến trúc sư kể từ năm 1450, chủ yếu ở Florence, Rimini và Mantua. Ngoài vai trò là một người nghiên cứu khoa học nhân văn, Alberti còn là một kiến trúc sư, nhà soạn nhạc và nhà lý luận hội họa. Ông có nhiều luận thuyết, bao gồm Della Pittura (về lĩnh vực hội họa), De Sculptura (về lĩnh vực điêu khắc) và De re Aedificatptia (về lĩnh vực kiến trúc). Luận thuyết đầu tiên, Della Pittura, là một cuốn sách cơ bản, giải thích các nguyên tắc về luật phối cảnh xa gần – qui luật này lần đầu được phát triển bởi Brunelleschi. Alberti đồng ý với sự tôn kính của Brunelleschi đối với kiến trúc La Mã, và được truyền cảm hứng bởi kiến trúc sư Vitruvius, nhà lý luận kiến trúc La Mã duy nhất mà các bản ghi chép được bảo tồn.
- Kiến trúc sư Andrea Palladio
Andrea Palladio (1508- 1580) là kiến trúc sư nổi tiếng của Cộng hòa Venezia (Venetian Republic), với luận thuyết có tầm ảnh hưởng I Quattro libri dell’architettura (4 tập sách về kiến trúc, 1570, 41.100.126.19). Do nhu cầu xây dựng biệt thự vào thế kỉ 16, Palladio đã tập trung chuyên môn hóa thiết kế kiến trúc nhà ở, mặc dù ông cũng đã thiết kế 2 nhà thờ tuyệt đẹp và ấn tượng San Giorgio Maggiore (1565) và Il Redentore (1576) ở Venice. Các biệt thự của Palladio thường được quy hoạch tập trung, thiết kế theo phong cách biệt thự đồng quê La Mã.
Kết luận
Một số kiến trúc sư còn chặt chẽ hơn trong việc sử dụng các chi tiết cổ điển hơn những người khác, nhưng cũng là một giải pháp tốt của sự đổi mới trong việc xữ lý các vấn đề kiến trúc, đặc biệt là ở các góc công trình. Gờ chỉ phào làm nổi bật xung quanh cửa ra vào và cửa sổ chứ không phải bị lõm như trong kiến trúc. Những bức tượng có thể được đặt trong các hốc tường hoặc đặt trên các bệ cột. Việc này chưa được hoàn toàn trong giai đoạn kiến trúc thời Trung cổ.