Kiến Trúc Roman Ở Việt Nam

Kiến trúc Roman ở Việt Nam là một trong những loại hình kiến trúc được ưa chuộng thời kỳ trước đây. Nổi bật với vẻ đẹp cổ kính, uy nghi tráng lệ của phương Tây. Đặc biệt là đế chế La Mã xưa kia. Nhưng ít người biết được nguồn gốc cũng như đặc điểm nhận biết của lối kiến trúc này như thế nào. Chính vì thế bài viết hôm nay Tạp Chí Kiến Trúc sẽ giúp bạn tìm hiểu về điều này.

KIẾN TRÚC ROMAN

Thực tế thì phong cách kiến trúc Roman được ra đời từ thế kỷ 11 phát triển mạnh tại một số nước Châu Âu như: Pháp, Anh, Ý, Tây Ban Nha. Phong cách kiến trúc này sở hữu nhiều đặc điểm nổi bật thừa kế từ kiến trúc các thế kỷ trước. Chọn lọc và phát triển thành điểm riêng cho mình.

Kiến Trúc Roman Là Gì ? 

Tên gọi kiến trúc Roman bắt nguồn từ tiếng La Tinh khi dịch ra tiếng La Mã. Bởi vậy mà nhiều người có thể nhìn thấy được những nét tương đồng giữa hai nguồn phong cách kiến trúc Roman và La Mã.

Mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng của kiến trúc La Mã cổ đại, Nhưng Roman lại còn nhiều nét khá thô sơ, chưa tận dụng được sự chuyển biến nhịp nhàng uyển chuyển. Còn tận dụng lại những loại vật liệu đã sử dụng. Vì thế mà xây dựng thi công còn nhiều yếu kém so với các hình thức kiến trúc trước đây.

Tham khảo thêm

1. Nâng cao nhận thức về công trình tiết kiệm năng lượng
2. Các Mẫu Nhà Đẹp Cấp 4 Gây Bão Với Thiết Kế Theo Kiến Trúc Mới
3. Những Mẫu Thiết Kế Nhà Phố Hiện Đại – Đẳng Cấp Nhất

Quá Trình Hình Thành Và Phát Triển Của Kiến Trúc Roman

1. Đặc điểm các giai đoạn hình thành phát triển

Ngược dòng thời gian để điểm lại những mốc sự kiện chính trong quá trình hình thành và phát triển của loại hình kiến trúc này, có thể tóm gọn lại quá trình hình thành và phát triển như sau:

• Đế chế La Mã sụp đổ vào thế kỷ thứ 5 đến thế kỷ thứ 9, hình thành một số nhà nước mới ở Đông Âu và Tây Âu.
• Đây cũng là khoảng thời gian đánh dấu thời kỳ đen tối của đế chế La Mã. Nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề, bị kìm hãm bị trì trệ.
• Cũng vì thế mà các công trình kiến trúc trong giai đoạn này cũng bị hạn chế rất nhiều.
• Ở giai đoạn từ thế từ 10-thế kỷ 12 nền kinh tế có bước tiến triển và phục hồi lại. Chiến tranh tạm lui và chấm dứt.
• Đời sống ổn định hơn và các công trình xây dựng được khôi phục và hình thành lên những đô thị mới.
• Các công trình được xây dựng rất nhiều, nhộn nhịp với kiến trúc hậu La Mã. Đây là giai đoạn phát triển những điểm nhấn riêng biệt của kiến trúc Roman.
• Tập trung chủ yếu vào các công trình tôn giáo như: nhà thờ, tu viện ……

2. Quy mô phát triển của kiến trúc Roman

• Nền văn hóa tại thời điểm này không có sự sai khác nhiều so với văn hóa lãnh địa nông thôn.
• Tầng lớp đô thị cũng như nông thôn không còn nhiều sự khác biệt lớn nữa. Bên cạnh đo nền nông nghiệp cũng phục hồi và phát triển.
• Các công trình được xây dựng không chỉ bằng gỗ mà còn sử dụng các loại vật liệu khác như: gạch và đá tự nhiên….

Đặc Điểm Kiến Trúc Roman Như Thế Nào?

• Trước khi loại hình kiến trúc Roman phát triển, đa phần những công trình của người dân La Mã đều được làm từ chất liệu chính là gỗ.
• Nhưng cũng bởi vậy mà các công trình này rất dễ xảy ra cháy và thời gian sử dụng bị rút ngắn.
• Điều tất yếu cho sự phát triển là phong cách kiến trúc mới có nhiều cải tiến hơn. Công trình có tuổi thọ tốt hơn, tổng thể bền bỉ hơn.

Điểm Qua Một Số Đặc Điểm Quan Trọng Của Kiến Trúc

1. Chịu ảnh hưởng của kiến trúc Byzantine và La Mã cổ đại

• Tuy nhiên lại không có nhiều nét đặc sắc, cũng không mang tầm vóc quy mô lớn.
• Lại càng không có sự tính toán cầu kỳ và hoàn hảo như phong kiến trúc La Mã cổ đại. Mà hướng tới sự đơn giản nhiều hơn.
• Các chi tiết trang trí ngoại thất được giảm thiểu đi rất nhiều. Phần cửa ra vào và cửa sổ thường thiết kế nhỏ. Không quá nhiều điểm nhấn, lại tập trung và sự đơn điệu riêng.

2. Số lượng công trình nhiều và rải rác

• Không xuất hiện tập trung tại một khu vực hoặc một thành phố mà phong cách kiến trúc này được áp dụng rộng rãi theo kiểu rải rác ở nhiều địa phương.
• Bên cạnh đó thì loại hình kiến trúc cũng không đa dạng, chủ yếu tập trung vào các công trình có tính chất riêng biệt như: nhà thờ, tu viện, công trình mang tính chất công cộng ….

3. Đường nét kiến trúc thô sơ đơn giản

• Không hoa mỹ như những loại hình kiến trúc khác, Roman mang nét đẹp của sự đơn giản, mộc mạc, thô sơ. Không cầu kỳ như La Mã cổ đại, cũng không bay bổng sắc màu như Byzantine.
• Có lẽ vì vậy mà khi quan sát những công trình kiến trúc này bạn sẽ cảm thấy ngoại thất có phần thô ráp.
• Chi tiết trang trí gần như giảm thiểu hoàn toàn, tối đa. Không tránh khỏi cảm giác có sự nặng nề và bí bách.

4. Nổi bật với kiến trúc mái vòm và cuốn cửa trụ

• Phần chân cột hay thân cột của công trình được trang trí bằng hình hoa lá hoặc những chi tiết hình học giao thoa cuộn vào nhau. Cũng có thể là đầu cột bằng hình người chân cột là hình thú….các đầu cột sẽ có hình dấu ngược nhau. Giống như một nét đặc trưng của phong cách kiến trúc này.

5. Kỹ thuật xây dựng còn đơn điệu

• Chủ yếu ứng dụng kỹ thuật xây tường và xây cuốn có sống kết hợp cùng cột trụ. Nhằm gia cố cho công trình được chắc chắn và bền bỉ hơn.
• Các bức tường thường được xây bằng đá và được phủ bằng lớp vữa rất dày. Các ô thoáng, cửa sổ lại thiết kế khá nhỏ, xây nhỏ nên không gian dễ bị cảm giác u tối.
• Riêng về kỹ thuật xây dựng thì chủ yếu được xây bởi thợ dân gian nên không có nhiều kỹ thuật cao. Các công trình chủ yếu chỉ cao lên tới 20m là tối đa.

Đặc Trưng Của Các Loại Hình Kiến Trúc Roman

Như đã nói ở trên thì phong cách kiến trúc này chủ yếu là các công trình như: Nhà thờ, tu viện và công trình thành quách…Đặc trưng cụ thể cho từng hạng mục công trình này như sau:

1. Nhà thờ xây dựng theo kiến trúc Roman 

• Cấu trúc chung của nhà thờ Roman thường là không gian ba nhánh rộng rãi kết hợp mái lợp bằng bốn vòm.
• Có một vòm lớn và ba vòm nhỏ, ánh sáng sẽ gián tiếp lọt vào bên trong công trình qua hàng rào cửa sổ hẹp hoặc trực tiếp từ dãy cửa sổ của gian nhà chính.
• Mặt khác do kỹ thuật xây dựng vật liệu từ đá còn hạn chế nên các công trình thường không cao quá 20m.
• Một phần cũng do chịu ảnh hưởng của tư tưởng của Thiên Chúa giáo đè nén con người khi đó.

2. Tu viện xây dựng theo kiến trúc Roman

• Trong khoảng thế kỷ thứ 10, các tu viện Roman được xây dựng rất nhiều tại khắp các vùng của Châu Âu.
• Mang những đặc thù rất đa dạng về kiến trúc. Nhưng đều có những điểm chung nhất định gồm: sân vườn có hành lang – công trình chính sẽ có hệ mái vòm và hệ cột.
• Hình thái vòm thi công còn nặng nề và thô ráp. Chưa đạt tới mức thanh thoát như kiến trúc sau này.
• Khu vực sân còn thiết kế vòi phun nước cùng tượng Chúa và một số chi tiết liên quan tới đạo Thiên Chúa.

3. Công trình lâu đài Roman

• Những bức tường thành thường được xây dựng từ đá và gạch. Nhìn tổng quan từ ngoài bạn sẽ thấy nó khá nặng nề và chắc chắn.
• Nhưng lại không có tính mềm mại, cảm giác thô và ráp. Bên trong lâu đài sẽ được chia tầng khoảng 2-3 tầng.
• Tầng thấp nhất luôn tối tăm kiểu như hầm, dùng làm nơi ở cho gia nhân và làm kho. Những tầng cao sẽ có ánh sáng và thoáng hơn dành cho vua chúa.

Một Số Công Trình Kiến Trúc Roman Ở Việt Nam 

Tại Việt Nam, văn hóa kiến trúc Roman có sự du nhập và phát triển thể hiện qua các công trình nhà thờ và tu viện. Có thể kể tới một số công trình tiêu biểu như sau:

1. Công trình nhà thờ Đức Bà tại Sài Gòn

• Đường nét, gờ chỉ và hoa văn đều đậm phong cách Roman và pha chút Gothic, tôn nghiêm và thanh lịch.
• Sử dụng chủ yếu là các loại vật liệu xây dựng từ xi măng, sắt thép và ốc vít. Những vật liệu từ Pháp du nhập vào trong thời điểm đó.
• Quan sát sẽ thấy mặt ngoài của nhà thờ Đức Bà xây dựng bằng gạch không tô trát. Nhưng vẫn có sắc hồng tươi đẹp không bám bụi rêu.

2. Công trình nhà thờ Tân Định tại Sài Gòn

• Đây là công trình được xây dựng theo kiến trúc Gothic, tuy nhiên phần ngoại thất trang trí thì đậm chất theo kiến trúc Roman.
• Mang lại nhiều dấu ấn riêng biệt của một nhà thờ đẹp nhất tại Việt Nam thời đấy. Công trình được xây dựng từ năm 1876, nổi bật thời bấy giờ, nhiều người biết tới.

3. Công trình nhà thờ Kon Tum bằng gỗ

• Công trình gồm các hạng mục kép như: giáo đường; nhà tiếp khách; khu trưng bày các sản phẩm của dân tộc và đặc trưng tôn giáo cùng khu nhà rông.
• Hơn thế nữa khuôn viên nhà thờ còn xây dựng cả cô nhi viện, cơ sở may mặc dệt vải và làm mộc để tự trang trải cuộc sống của trẻ mồ côi ở đây.

Tham khảo thêm

• Kiến Trúc Nhà Đẹp Là Gì?

Lời kết

Trên đây là những thông tin về “ kiến trúc Roman” mà chúng tôi muốn chia sẻ tới các bạn. Hy vọng những thông tin của chúng tôi sẽ hữu ích cho bạn. Góp phần làm phong phú hơn vốn kiến thức của các bạn. Đừng quên thường xuyên theo dõi website của chúng tôi tại Tạp Chí Kiến Trúc để cập nhật thêm thật nhiều thông tin khác về lĩnh vực kiến trúc nhé!.